“Je moet het loslaten", "een 6 is ook voldoende" of "het hoeft niet altijd perfect te zijn." Heel vervelend vond ik het als dit tegen mij werd gezegd. Want loslaten, hoe dan? En waarom zou ik genoegen nemen met minder, als je diep vanbinnen voelt dat het beter kan? Ik heb er lang mee geworsteld, en het heeft lange tijd mijn ontwikkeling als ruiter in de weg gestaan. Strakke proeven, correct rijden en poetsen tot alles glom. Alles draaide om precisie en controle. Binnen de paardensport kom ik perfectionisme vaak tegen. Sterker nog: het is bijna een eigenschap die in deze sport wordt beloond. Het is dan ook niet gek dat veel ruiters de lat hoog leggen. Maar wanneer die lat té hoog wordt, verandert perfectionisme van een kracht in een valkuil. Waar perfectionisme zichtbaar wordt Veel ruiters die ik begeleid, ervaren wedstrijdspanning die rechtstreeks te maken heeft met perfectionisme. Ze willen het té goed doen. Elke fout voelt als falen. Elke 7 voelt als een gemiste 8. Dat verlangen naar perfectie leidt vaak tot te veel druk op het eigen presteren, overmatige focus op fouten in plaats van op ontwikkeling en spanning die ook het paard overneemt. Wat begint als motivatie, eindigt soms in blokkade. Perfectionisme insluiten Vanuit een systemische benadering kijk ik anders naar perfectionisme. Het is niet iets dat je “af moet leren” of “weg moet stoppen”. Integendeel: het vraagt om erkenning. Perfectionisme heeft namelijk een functie gehad in jouw systeem, het kan bijvoorbeeld een manier zijn geweest om erbij te horen, waardering te krijgen of controle te houden in een onzekere omgeving. Wanneer je perfectionisme wegduwt of ontkent, wordt het vaak alleen maar sterker. Pas wanneer je het insluit, dus erkent dat het er is en dat het je ook iets heeft gebracht, ontstaat er ruimte om er anders mee om te gaan. Je hoeft je perfectionisme niet kwijt te raken; je mag het zien als een deel van jou dat je ooit geholpen heeft, maar dat nu soms te dominant aanwezig is. Die erkenning geeft rust. Vanuit daar kun je gaan kiezen: waar helpt perfectionisme mij nog? En waar mag ik het zachter zetten om meer vrijheid en plezier te ervaren? Hoe help je een perfectionist? Het belangrijkste is: niet zeggen dat ze "minder moeten willen". Voor een perfectionist voelt dat als een onmogelijke opdracht. Je ontneemt ze hun drive, zonder een alternatief te geven. Wat wél werkt? Verleg de focus van het eindresultaat, naar het proces. “Welke stap heb je vandaag beter gedaan dan gisteren?”; Fouten leren zien als informatie hoe het anders kan, in plaats dit te zien als bewijs van falen; Door je bewust te worden van spanning in lichaam en hoofd, zodat je leert schakelen vóór het te veel wordt; Verbind je perfectionisme met plezier: waarom ben je ooit begonnen met rijden? Presteren vanuit plezier haalt de druk naar beneden. Hoe juist niet? Zeggen dat ze "gewoon moeten ontspannen"; Resultaten bagatelliseren (“een 6 is toch ook mooi”); Hun perfectionisme volledig willen afpakken. Want die drang naar kwaliteit is óók de bron van hun succes. Perfectionisme als kracht Perfectionisme hoeft geen vijand te zijn. Het kan juist een enorme motor zijn voor ontwikkeling, zolang het in balans blijft. De kunst is om de scherpe randjes eraf te halen: streven naar kwaliteit, zonder jezelf vast te zetten in een kooi van verwachtingen. Uit ervaring weet ik dat het niet eenvoudig is om perfectionisme in te sluiten, maar met hulp is er veel mogelijk. Ben jij opzoek naar hulp? Dan kijk ik graag samen met jou hoe we van jouw perfectionisme, weer een kracht kunnen maken! Stuur een bericht.